το ΘΕΑΤΡΟ: Η οδύνη των ανέργων και το δικαίωμα στην τεμπελιά

Κυριακή 30 Μαρτίου 2014

Η οδύνη των ανέργων και το δικαίωμα στην τεμπελιά

«Μια παράξενη τρέλα κατέχει τις εργατικές τάξεις. Αυτή η τρέλα είναι η αγάπη για τη δουλειά, το πάθος για τη δουλειά, που φτάνει ως την εξάντληση των ζωτικών δυνάμεων του ατόμου και των απογόνων του.»

Πολ Λαφάργκ

Η παράσταση του Θοδωρή Γκόνη βασίζεται στα κείμενα του Πολ Λαφάργκ ("Το δικαίωμα στην τεμπελιά) και του Νίκου Παναγιωτόπουλου (συνεντεύξεις ανέργων) και φέρνει στο προσκήνιο ένα - τραγικά- επίκαιρο θέμα.

«Από τη μια μεριά, έχουμε τις σπαρακτικές εξομολογήσεις των ανέργων. Τα έντονα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, το άγχος και την απελπισία.

Από την άλλη, ο Λαφάργκ αποκαθηλώνει το δικαίωμα στην εργασία και μιλά για το δικαίωμα στην τεμπελιά. Αλλά με τη λέξη "τεμπελιά" εννοεί ότι πρέπει να δουλεύουμε τόσο όσο χρειάζεται για να μπορούμε να ζούμε.» *

Θοδωρής Γκόνης

"Αν ο Καρλ Μαρξ είχε στο κέντρο του πολιτικού του οράματος το δικαίωμα στην εργασία, ο γαμπρός του Πολ Λαφάργκ -παντρεύτηκε την κόρη του- ανήγαγε το δικαίωμα στην τεμπελιά σε δικό του μανιφέστο καλώντας την εργατική τάξη να αγωνιστεί για ελεύθερο από δουλειά χρόνο.

Το 1880 δημοσιεύει «Το δικαίωμα στην τεμπελιά» σε συνέχειες, στην εφημερίδα «L” egalite». Δεν καταδικάζει απλώς την οικονομική εκμετάλλευση, αλλά προμηνύει τη μείωση του ωραρίου εργασίας και διακηρύττει νέα αντίληψη για την εργασία.

Το κείμενο διχάζει και φέρνει σε αμηχανία τους σοσιαλιστές, γιατί αν και η θεωρία του για την οικονομία και τις άθλιες συνθήκες ζωής των εργαζομένων συμπίπτει με αυτήν του πεθερού του, ο τρόπος που διαπραγματεύεται το θέμα είναι πραγματικά ρηξικέλευθος." *

"Σ’ αυτή την απροσδόκητη συνάντηση το γιατί των αδικημένων δεν μένει μετέωρο αλλά βρίσκει, κι είναι από τις σπάνιες φορές, κάποια απάντηση. Μια λύση συγκεκριμένη που μπορεί να μην είναι άμεσα, πρακτικά εφαρμόσιμη, αλλά μας πηγαίνει πολύ πέρα από τη συνήθη πολιτική ρητορεία και μας αποκαλύπτει μια εικόνα ολοκληρωμένη κι οπωσδήποτε αληθινή." *

«Η παράσταση είναι ένα παιχνίδι με μονολόγους και διαλόγους. Περνά από το σκοτάδι στο φως, δηλαδή από τα απελπιστικά στοιχεία της έρευνας στα απελευθερωτικά κείμενα του Λαφάργκ.

Στην παράσταση δεν υπάρχουν μόνο οι άνεργοι, αλλά και οι εν δυνάμει άνεργοι, όσοι ζουν με τον εφιάλτη της απόλυσης. Κάποιες γυναίκες διακόπτουν ακόμα και την κύηση για να μη χάσουν τη δουλειά. Κι αυτό γιατί περιμένουν σε τρεις μήνες την απόλυση του άντρα τους.

Αλλά η ζωή δεν είναι μια κοιλάδα δακρύων. Είναι και ξεκούραση, χαρά. Είναι ο παράδεισος που μας αναλογεί, ένα παιχνίδι που θέλουμε να παίξουμε, και όχι να μας το χαλάσει κάποιος.» *

Θοδωρής Γκόνης

"Σύγχρονο θέατρο. Θέατρο που μιλά για το σήμερα, τη ζήση μας, τα πάθη μας, τις ανάγκες μας, τα λάθη μας. Επικεντρώνεται στην εργατική τάξη, επειδή είναι η ραχοκοκαλιά της κοινωνίας μας.

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, καθηγητής κοινωνιολογίας του πανεπιστημίου Κρήτης, έγραψε τη «βία της ανεργίας», ο Πωλ Λαφάργκ, γραμματέας του Μαρξ, έγραψε το « δικαίωμα στην τεμπελιά», ο Θοδωρής Γκόνης τα έστρωσε στο τραπέζι, τα ξεδιάλυνε, μάζεψε τα αναγκαία και μαζί με τους συνεργάτες του έστησε μια παράσταση-γροθιά στο στομάχι και μας καλεί να την «κοινωνήσουμε» ή αν θέλετε να τη «διαβάσουμε»." *