Ασημάκης Γιαλαμάς: "Μούσα μου, με συγχωρείς..."

Ασημάκης Γιαλαμάς [19-1-1909 | 19-10-2004]

Το 1940 ο Ασημάκης Γιαλαμάς κάνει το θεατρικό του ντεμπούτο, γράφοντας νούμερα, μαζί με τους Γιώργο Οικονομίδη και Γιώργο Θίσβιο, για την επιθεώρηση "Πολεμικές καντρίλιες", που ανεβάζει ο θίασος της Κατερίνας Ανδρεάδη.

Νωρίτερα όμως, κι αφού εγκαταλείπει, λόγω έλλειψης χρημάτων, τη Νομική, αρχίζει να εργάζεται σε εφημερίδες. 

"Σαν συνεργάτης, αμειβόμενος «με το κομμάτι», στο Έργο και στο Θησαυρό γράφει ευθυμογραφήματα, σατιρικούς στίχους και διηγήματα. Το 1938 προσλαμβάνεται στη Βραδυνή, αντικαθιστώντας τον αξέχαστο Πολ Νορ.

Γράφει καθημερινά «σατιρικό στίχο και απ' αυτή την εφημερίδα δημιούργησε έναν εύθυμο τύπο, τον Κλεόβουλο, τον οποίο συνέχισε μεταπολεμικά στην "Ελεύθερη Ελλάδα" (σ.σ. την εφημερίδα της ΚΕ του ΕΑΜ). Ο τύπος αυτός έγινε προσφιλέστατος στο αναγνωστικό κοινό." *

Φτιάχνει κι άλλους τύπους: τον Οδυσσέα Ομηρικό, το Γερο-Παρατατικό, το Ποιητή του Κάρου.

Θυμάται η Νανά Νταουνάκη: "Ήταν δοσμένος στο λαϊκό αίσθημα, τόσο που πολλές φορές έγραφε τα κείμενά του σε πολυθόρυβα καφενεία για να παίρνει πιο άμεσα το φρόνημα του καθημερινού και αγωνιζόμενου ανθρώπου." *

Από τη μόνιμη στήλη του στην Αυγή, το "Έμμετρο ξύπνημα του Αυγερινού", χαιρετίζει τη μεγάλη νίκη της ΕΔΑ, που το 1958 εισέρχεται στη βουλή ως αξιωματική αντιπολίτευση: 

ΓΕΙΑ ΣΟΥ, ΡΩΜΙΕ

Γεια σου, αθάνατε Ρωμιέ! Λαχτάρα τώρα πούχω

Να σ’ εξυμνήσω νικητή και μέγα τροπαιούχο!

Γεια σου, Λαέ, αδούλωτε, γεια σου, Λαέ, λεβέντη

πούχεις γιορτή τα «Όχι» σου και τον αγώνα γλέντι!

Γεια σου, χαρά, που ύψωσες, ξανά τ’ ανάστημά σου

Κι όλοι οι Λαοί στο στόμα σου ξανάχουν τ’ όνομά σου!

Ο πάντες απ’ τη νίκη σου εμείναν θαμπωμένοι

κι οι τύραννοί σου τάχασαν, κι οι ντόπιοι και οι ξένοι.

Αυτοί και τι δεν είχανε; Και χρήμα κι εξουσία,

τ’ αμέτρητά τους όργανα, την ξένη προστασία.

Μα εσύ, Λαέ μου, φώναξες, το δίκιο σου και πάλι

Δεύτε, Λαοί, λάβετε φως απ’ του Ρωμιού την πάλη! *

Αυγερινός

Από το κοινό βιβλίο των Ασημάκη Γιαλαμά - Νίκου Παπαπερικλή, "Η εποχή μας", που κυκλοφορεί το 1961, εικονογραφημένο με σκίτσα των Μ. Αργυράκη, Αν. Αρχελάου, Φ. Δημητριάδη, Ν. Καστανάκη, Κ. Μητρόπουλου, Μποστ, Β. Χριστοδούλου.από τις εκδόσεις 20ς αιώνας, τα ποιήματα: *

Ο τρελός φτωχοϋπάλληλος

(έμπνευση από τον "Τρελό " του Κώστα Βάρναλη) *

Γκουάρντα ε πάσα

(έμπνευση από την Κόλαση της "Θείας Κωμωδίας" του Δάντη)

Γκουάρντα ε πάσα" έγραψε ο Δάντης μια φορά,

σαν είδε μεσ' στην Κόλαση τα τόσα τρομερά.

"Γκουάρντα ε πάσα", δηλαδή

κοίτα και πέρνα, με σπουδή...

---

Αυτό και τώρα θάλεγε, με φρίκη πιο πολλή,

αν ζούσε στην Αθήνα μας, επί Καραμανλή,

κι αν πήγαινε, σαν φουκαράς,

στην... κόλαση της αγοράς.

---

"Γκουάρντα"-ρίξε στις τιμές, μια γρήγορη ματιά,

και "πάσα"-πέρνα βιαστικά, μακράν απ' τη... φωτιά!

Λευτεριά Στάνταρ Οϊλ

Ο Ροκφέλερ, μέγας άρχων, των μονοπωλίων λέων,

βασιλιάς της Στάνταρ Οϊλ, δηλαδή των πετρελαίων,

απ' τη μια μεριά κοιτάει, πώς να κάνει όλη τη γη,

σκλάβα της δυνάμεώς του και του πλούτου του πηγή,

κι απ' την άλλη το μεγάλο "δημοκράτη" παριστάνει

και στη Νέας της Υόρκης κατεβαίνει το λιμάνι

κι από τα πετρέλαιά του, με μια ποζ' απλοχεριάς,

ρίχνει κάμποσες σταγόνες στον... πυρσό της Λευτεριάς!

Είν' αυτός, που σ' έκθεσή του, πλήρη έκθεση προς δράση,

είχε γράψει, προς τον Αϊκ, τη γνωστή ετούτη φράση:

"Με το δόλωμα των ντόλλαρς, πρέπει πάντα, να κοιτάμε,

σαν τ' αγκιστρωμένα ψάρια, τους λαούς να τους κρατάμε"(...)

Μούσα μου, με συγχωρείς...

Τώρα, πού 'μαι πια μεσήλιξ κι που μπήκα στα χρονάκια

κι όμως πάντα συνεχίζω, ν' ασχολούμαι με στιχάκια,

τώρα, πούχουνε ασπρίσει απ' τον κύκλο των ετών μου

και της κόμης μου οι τρίχες και οι τρίχες των... γραφτών μου,

θέλω πια τα "πεπραγμένα" της ζωής μου να εξετάσω

και μια έμμετρη κουβέντα με τη Μούσα μου να πιάσω. (...)

---

Τώρα, πού 'μαι πια μεσήλιξ, το κατάλαβα, καλή μου,

τι απύθμενη βλακεία κλείνει ετούτ' η κεφαλή μου,

Α, τι τρέλα με κατείχε, όταν γύρευα με κέφι

να πετώ ψηλά στα νέφη,

ενώ θά 'πρεπε, να είμαι πιο πεζός και να φροντίσω,

το πουγγί μου να γεμίσω.(...)

---

Να, ποιος ήτανε ο δρόμος, ο σωστός και λογικός,

μ' άλλους λόγους ένας δρόμος καθαρά εμπορικός,

που αν είχαμε τη γνώση, να τον πάρουμ' από χρόνια,

δε θα ζούσαμε στη φτώχεια και στην τόση καταφρόνια.

Μα η ευκαιρία πάει κι άντε τώρα να τη βρεις.

Εφταιξα πολύ, το ξέρω!... Μούσα μου, με συγχωρείς!..

Δείτε σχετικά:

• ΕΚΕΒΙ: Γιαλαμάς Ασημάκης
• Ο λαός έχασε έναν πολύ «δικό του» άνθρωπο
• Πώς κάλυψε η «Αυγή» τις εκλογές του 1958 και τη μεγάλη νίκη της ΕΔΑ
• Ο σατιρικός ποιητής Γιαλαμάς
• Η καραβίδα του Ασημάκη Γιαλαμά
• Το θέατρο στο ραδιόφωνο: Ασημάκης Γιαλαμάς
• Τραγούδια για το θέατρο: Ασημάκης Γιαλαμάς