nomaδes: είμαστε μια σκέψη, μια έμπνευση... μια αφορμή

Διέκρινα στο υλικό από τις θεατρικές δράσεις της ομάδας nomaδes έναν ενθουσιασμό που με... ενθουσίασε, μια ματιά που με γοήτευσε.

Να 'μαστε, λοιπόν, οι nomaδes κι εγώ να συζητάμε, πιο πολύ συνομιλία, παρά τυπική συνέντευξη, νομίζω πως είναι αυτό που ακολουθεί. Διαβάζοντας τα μικρά βιβλιαράκια, που προσφέρονται για διάβασμα και συζήτηση, όχι τόσο για ξεφύλλισμα, έκανα διάφορες σκέψεις κι αυτές προαπάθησα να τους μεταφέρω.

Μάης 2013

ΘΕΑΤΡΟ: Μόλις παρουσιάσατε τη δεύτερη πράξη ενός "πρωτότυπου πεντάπρακτου θεατρικού πειράματος", όπως λέτε.

Παλιά φορούσαμε τα καλά μας, καθόμασταν αναπαυτικά σε πολυθρόνες και βλέπαμε θέατρο... Σήμερα πηγαίνουμε σε σπίτια, κήπους και εγκαταλειμμένα κτήρια και βλέπουμε πρότζεκτ! Τι βλέπουμε και πώς προέκυψε.

NOMAΔES: Το θέατρο είναι μια πράξη. Είναι μια συνθήκη και η διαφορά με τις άλλες τέχνες είναι ότι σου ζητείται σε φυσικό χρόνο και τόπο να λειτουργήσεις με αυτό που βιώνεις. Δεν μπορείς να κάνεις μια παύση, να πας πιο μπροστά ή πιο πίσω, να σκεφτείς και να επανέλθεις. Συμβαίνει και είσαι μέρος αυτού. Είναι τόσο προσωπική η απεύθυνση, όσο και στη ζωή.

Γαλουχημένοι στη θέση του θεατή και του κριτή στη ζωή μας, μέσα σε κατασκευασμένα σκηνικά παντού, η ανάγκη μας ήταν να θυμίσουμε μέσα από αυτά τα project τι σημαίνει ζωή. Πως είναι να ζεις, να βιώνεις, να  αντιδράς, να παίρνεις τα πράγματα προσωπικά.

Πολλές καλλιτεχνικές ομάδες σήμερα, ψάχνουν νέους τρόπους και κώδικες να εκφραστούν μέσα σε αυτές και εμείς, μάλλον γιατί δεν είναι στις μέρες μας τόσο ξεκάθαρη η πραγματικότητα, και για να την φωτίσεις, ψάχνεις τρόπους.

Στις δράσεις που εντάσσονται στο project από το Εγώ στο εμένα Και από το εμείς στο Μαζί μέσα από πέντε βασικά συναισθήματα, οι θεατές θέλαμε να βιώσουν το κάθε συναίσθημα, να δράσουν και να αντιδράσουν και από θεατές να νιώσουν πρωταγωνιστές. Και όλα αυτά μέσα σε εγκαταλειμμένους χώρους μέσων μαζικής μεταφοράς, γιατί τα ταξίδια του παρελθόντος μας έχουν στοιχειώσει, να ξεπαγώσουν οι μνήμες, μπας και ξεκινήσουμε να διεκδικούμε και πάλι καινούριες στιγμές. Είμαστε ένας τόπος που έχει μια μουσειακή σχέση με το παρελθόν είτε το βεβηλώνουμε ή το βάζουμε σε μαρμάρινες κορνίζες. Εδώ προσπαθούμε να ζήσουμε μέσα σε αυτό. Nα έρθουμε αντιμέτωποι με τα στερεότυπα που έχουμε μεγαλώσει και να προσπαθήσουμε να τους δώσουμε μια άλλη χρήση.

Θ.: Νομαδική ζωή: ο φόβος για το άγνωστο αντιμετωπίζεται, φαντάζομαι, στη μετακίνηση μαζί, μα, η ανάγκη για καινούριους σταθερούς δεσμούς; Και οι συνεχείς αποχωρισμοί;

Ν.: Ο φόβος για το άγνωστο ξεπερνιέται και από τη μετακίνηση αλλά και από την θέληση και την δύναμη του πυρήνα.

Επιλέξαμε να είμαστε σε κίνηση γιατί αυτό μας φέρνει πάντα αντιμέτωπους με καινούρια όρια και φυσικά ανθρώπους. Το καινούριο λοιπόν μας δίνεται, το σταθερό είναι μια σκέψη προς συζήτηση και για εμάς.

Kατακτώντας την ευστάθεια του πυρήνα, σίγουρα δημιουργούνται νέες ανάγκες για δεσμούς. Στα ταξίδια μας, αναζητήσαμε και δεθήκαμε με ανθρώπους, ανθρώπους που δεν ήταν εύκολο να τους αποχωριστούμε. Η διαδικασία του αποχωρισμού μας έφερε αντιμέτωπους όμως με τη θνησιμότητά μας και σε προσωπικό και σε καλλιτεχνικό επίπεδο.

Κάθε δεσμός κρύβει έναν λόγο, που πρέπει να ανατροφοδοτείς και να τον συντηρείς για να υπάρχει. Εδώ το θέατρο μας εκπαίδευσε στον να μην συντηρούμε μα να γεννάμε και να τελειώνουμε καταστάσεις δίνοντας αξία στις στιγμές.

θέλουμε κι εμείς μια συνέχεια στα πράγματα.

Παρατηρώντας πως η κίνηση και η ανασφάλεια είναι το μόνο σταθερό μας σημείο, σκεφτόμαστε και θέλουμε να γεμίσουμε με νέες ζωές - νέους πυρήνες. Θα θέλαμε λοιπόν να μην δενόμαστε αλλά να συνδεόμαστε με ανθρώπους και είμαστε ανοιχτοί σε προθέσεις και προτάσεις για μια συνέχεια.

Από την αρχή, είτε μέσα από βιωματικές ομάδες που συντονίζαμε είτε από ομάδες που προέκυπταν σε παραστάσεις θέλαμε να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε πυρήνες που να μπορούν και μόνοι τους να υπάρχουν, να δημιουργούν, να προτείνουν, να εκφράζονται και έτσι να να ξεκινήσει ένας διάλογος μεταξύ καλλιτεχνικών πυρήνων. Δεν μας μοιάζει εύκολο μα μένει να το δοκιμάσουμε ή να προκύψει.

Θ.: Η αλλαγή, η κίνηση είναι χαρακτηριστικά σας: στο όνομα της ομάδας, στα μέρη που επιλέγετε να παρουσιάσετε τος παραστάσεις, στις σκέψεις σας.

Μποτιλιαρίσματα, ουρές, γραφειοκρατία, χρέη, οικογένεια, μισθός, τρομοκρατία... Η μετακίνηση και η αλλαγή φαντάζουν ακατόρθωτες...

Ν.: Μποτιλιαρίσματα, ουρές, γραφειοκρατία, χρέη, οικογένεια, μισθός, τρομοκρατία...

Ανεργία, εξαθλίωση, τηλεόραση, αναμονή, κατάθλιψη, κούραση, γκρίνια, εμπόδια...

Σε κάθε μετακίνηση έχεις να κάνεις πέρα πολλά από αυτά, να εκπαιδεύσεις τους αγκώνες σου και τον θώρακα για να προχωρήσεις. Μετά τα πρώτα διόδια τα πράγματα αλλάζουν.... Προσπαθούμε όταν φεύγουμε να μην φέρουμε αλλά να ανακαλύπτουμε καταστάσεις. Στην ουσία παλεύουμε με την απόλαυση της συνήθειας που φέρνουν αυτές οι λέξεις στην καθημερινότητά μας. Αν απεξαρτηθείς από τις εικόνες που εννοούμε πίσω από αυτές, τα πράγματα φωτίζονται διαφορετικά. Αλλάζουν.

Στα διόδια όμως χρειάζεσαι και ένα αντίτιμο...

Στο πρακτικό κομμάτι της οικονομικής τροφοδοσίας όλων των ενεργειών μας, ακόμα αναζητάμε φοερείς και ανθρώπους και εκεί χρειαζόμαστε σημαντική ενίσχυση. Δεν μπορούμε όμως να μην ευχαριστήσουμε αυτούς που ήδη μας έχουν εμπιστευτεί και όλους εκείνους που πέρα από κάθε ιδεολογία (εθελοντισμός) θέλησαν απλά, με την ανάγκη της συμμετοχής να συμβάλλουν έτσι ώστε να  μειωθούν και οι οικονομικές μας ανάγκες. Πιστεύουμε πολύ στην δύναμη και την θέληση του κάθε ανθρώπου, μέχρι στιγμής αυτό μας έχει ταξιδέψει. Μακάρι να συνεχίσει να συμβαίνει.

 Θ.: "Θα συνεχίσω να εξανθρωπίζω ακόμα και τον εχθρό" του Μαχμούντ Νταρουίς

και

"Δυστυχισμένε μου λαέ, καλέ κι αγαπημένε,

πάντοτ' ευκολόπιστε και πάντα προδομένε." του Διονύσιου Σολωμού

Τους μικρούς προδότες, τους γείτονες, τους συναδέλφους, τους συγγενείς, που ακολουθούν τους τυφλά μεγάλους, πώς τους εξανθρωπίζουμε;

Ν.: Ο δρόμος και ο τρόπος του καθένα είναι σίγουρα πολύ διαφορετικός. Εμείς έχουμε επιλέξει να εκφραζόμαστε μέσα από τις τέχνες και ιδαίτερα το θέατρο θέλοντας να αναδείξουμε πτυχές του ανθρώπου και να του καθρεπτίσουμε κομμάτια δικά του ή των γύρων του. Στην ουσία είμαστε μια σκέψη, μια έμπνευση. Θέτεις διλήμματα και περιμένεις. Είναι πολύ προσωπική επιλογή του καθενός το τι θα γίνει από εκεί και πέρα. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε σταθερά να ακούμε και να απαντάμε κοιτώντας τον άλλον στα μάτια. Και ο καθένας ας καταλάβει αυτό που έχει ανάγκη. Αφορμή λοιπόν είμαστε και γενικά η τέχνη στο να θυμίσουμε ότι είμαστε άνθρωποι.

Να θυμίσουμε.

Και να κατανοήσουμε την όποια (ανθρώπινη) μετατόπιση από εκεί.

Το να βρει ο καθένας πάντως από ποια θέση επιθυμεί να εκφράζεται και να επικοινωνεί με τους άλλους σίγουρα μπορεί να βρει και με ποιον τρόπο μπορει να τους φέρει πιο κοντά με τον εαυτό τους, Σε οποιοδήποτε επάγγελμα και από οποιονδήποτε ρόλο. Αρκεί να το έχει επιλέξει.

φωτογραφία της Ροζίτας Φοράδη

Θ.: "Πάρε τη λέξη μου, δως μου το χέρι σου."

αυτή εδώ η συνέντευξη, θέλω να πιστεύω, είναι ένα άπλωμα χεριού. Ας μοιραστούμe και τις λέξεις μας!

Η λέξη για την οποία θα βρω πάντα χώρο είναι η συνειδητοποίηση. Η δική σας;

Ν.: Χώρο στ...

Θ.: Ζήτησα από τους nomaδes να φτιάξουν την ακροστιχίδα του θεάτρου:

Ν.: Θέληση -που κινεί

      Ελευθερία -που ταξιδεύει

      Αλήθεια -με τα χίλια πρόσωπα

      Τόλμη -που σε συστήνει

      Ρυθμός -που αλλάζει

      Ολοκλήρωση -που είναι τόσο προσωπική...

Θ.: Οι παραστάσεις σας είναι διαδραστικές. Πώς αντιδρούν οι θεατές; Και τι καλείται να κάνει ένας θεατής σε μια τέτοια παράσταση;

Ν.: Οι θεατές είναι πάντα μια ευχάριστη έκλπηξη... συνήθως δεν ξέρουν τι θα δουν, τι θα αντιμετωπίσουν και γι' αυτό το λόγο οι αντιδράσεις ποικίλλουν. Υπάρχουν θεατές που "μπαίνουν" στην όλη διασικασία και συμμετέχουν με την καρδιά τους, υπάρχουν άλλοι που απλά παρατηρούν και άλλοι που κοιτούν καχύποπτα ή μουδιασμένα. Για μας όλες αυτές οι διαφορετικές στάσεις - θέσεις των θεατών αποτελούν γόνιμες αντιδράσεις... μια και το δρώμενο κινηματογραφείται με στόχο ένα θεατρικό ντοκιμαντέρ που βασικό ρόλο θα παίζουν και οι αντιδράσεις του κοινού. Ο θεατής δεν καλείται να κάνει απολύτως τίποτα... να είναι ο εαυτός του και με αυτό που νιώθει εκείνη την ημέρα που παρακολουθεί το δρώμενο να δράσει και να αντιδράσει... δεν περιμένουμε τίποτα... πολλλές φορές λειτουργεί το δρώμενο στους θεατές και αρκετό καιρό μετά...

φωτογραφία της Ροζίτας Φοράδη

Θ.: Λέτε πως ο φόβος είναι σαν το νερό. Μπορεί να σε πνίξει, μπορεί όμως και να σε ξεδιψάσει!

Και σκέφτομαι... Έστω ότι δεν πνίγομαι, κάνω το μεγάλο βήμα και πίνω. Μα, δεν γεύομαι αυτό που έχω συνηθίσει... αυτό το νερό δεν είναι σαν κι αυτό που μου έδινε η μάνα, σαν κι αυτό που ονειρεύτηκα, σαν κι αυτό που διδάχτηκα πως είναι νερό και... φοβάμαι...

Ν.: Φοβάμαι να κοιτάξω, να αγγίξω, να μυρίσω, να ακούσω. Είναι όλα πρωτόγνωρα και διαφορετικά.

Υπάρχει πόνος παντού και μυρίζει φόβος. Η αλλαγή μυρίζει φόβο. Και τότε μέσα σε αυτό το άγνωστο - το μαύρο εντός και εκτός βλέπω μια μάνα νέα, ένα όνειρο που κάτι μου θυμίζει και μαθαίνω, μαθαίνω πώς να είμαι όπως θέλω εγώ. Μαθαίνω πώς είναι να ζω ελεύθερος. Και πηγαίνω.

Αν κάνεις ένα μακροβούτι, οι αισθήσεις αλλάζουν και ανακαλύπτεις:

Εκεί στο βάθος του πνιγμού, κοράλλα και μαργαριτάρια και θησαυρούς ναυαγισμένων πλοίων, απρόοπτες συναντήσεις και χθεσινά και σημερινά και μελλούμενα... (γ. ρίτσος)

project 1 - ΦΟΒΟΣ

Θ.: Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας θεατρικοί συγγραφείς;

Ν.: Αγαπημένοι μας θεατρικοί συγγραφείς είναι πολλοί και κατά καιρούς μας εμπνέουν διαφορετικοί ως προς το είδος και την εποχή... αυτό τον κιιρό επηραζόμαστε δημιουργικά από τους συγγραφείς εκείνους που γράφουν το θεατρικό κείμενο κατά τη διάρκεια των προβών ...είναι μια διαδικασία άλλοτε προσωπικήά, άλλοτε συλλογική όπου το κείμενο γεννιέται μέσα από τη θεατρική δράση και πολλές φορές μπορεί να καταλήξει και σε ολοκληρωμένο θεατρικό έργο.

project 2 - ΘΥΜΟΣ

Θ.: "Το μόνο σίγουρο είναι ότι θέλω. Κάτι θέλω. Και προσπαθώντας να βρω τι ακριβώς θέλω αρχίζω να θυμώνω."

Με ποιο "θέλω" σας (θεατρικό) θυμώσατε και πώς το αντιμετωπίσατε;

Ν.: Αυτό που νας θυμώνει είναι να μη λέμε αυτό που σκεφτόμαστε ή αυτό που νιώθουμε κατά τη διάρκεια των παραστάσεων ή και στη ζωή μας, η μη έκφραση προς τα έξω μας θυμώνει...

Αλλά σε αυτό βοηθά η δημιουργία. Που σε βυθίζει κάπου αλλού και ένας στόχος κοινός. Και ένα κοινό βλέμμα απέναντι στη ζωή...

(όταν ρεμβάζεις με παρέα τα φρύδια χαλαρώνουν)

ευχαριστούμε

Θ.: Κι εγώ ευχαριστώ για την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτησή μας κι εύχομαι... καλά ταξίδια!

διαβάστε:

Ταξιδεύοντας στην τέχνη Μαζί με τους nomaδes artcore