"Αυτό το εκκρεμές! Με είδε να γεννιέμαι, υπολόγισε τις ώρες μου, τις μέρες, μου. Ακούς; Χτυπά σα μια καρδιά. Ακριβώς σαν μια καρδιά και σταμάτησε ακριβώς, όταν ξεψύχησε ο παππούς. Από τότε ήταν στο σπίτι.
Αντίο, μισο εκκρεμές, που σταματάς σε λίγο.
Ξέρεις πως είχε τη συνήθεια να πηγαίνει μπροστά, όταν η δυστυχία ήταν στο σπίτι; Σα να ήθελε να περάσει γρήγορα!
Κι όταν ήμασταν ευτυχισμένοι, πήγαινε πίσω για να μας επιτρέψει, όσο πιο πολύ μπορούσε τη διάρκεια της ευτυχίας.
Ήταν ένα ευγενικό εκκρεμές." *
απόσπασμα από το "Πάσχα"
 |
| Αύγουστος Στρίντμπεργκ 1891 |
Το "Πάσχα" είναι το μοναδικό έργο του συγγραφέα που έχει αίσιο τέλος. Παραμένει σχετικά άγνωστο
στην Ελλάδα.
Γράφτηκε το 1900, σε μια εποχή που ο Στρίντμπεργκ ανάρρωνε από βαρύ ψυχικό κλονισμό. Στα έργα αυτής της περιόδου "κυριαρχεί μια τάση μυστικιστική και μια θρησκευτική ευαισθησία." *
"Το έργο εξελίσσεται μέσα σε τρεις μέρες, Μ. Πέμπτη, Μ. Παρασκευή και Μ. Σάββατο και μιλάει για μια πορεία από τα πάθη στην ανάσταση που ζουν τα βασικά του πρόσωπα." *
"Γραμμένο στις αρχές του περασμένου αιώνα από έναν από τους μεγάλους μάστορες του -τότε- θεατρικού λόγου, το έργο περιγράφει το σκοτεινό δράμα της οικογένειας Χέιστ που ζει μέσα σ' ένα μουντό, χειμωνιάτικο σύννεφο ανασφάλειας.
Ο πατέρας είναι φυλακή για χρέη. Η κυρία Χέιστ και ο καθηγητής γιος της βρίσκονται στο κατώφλι της οικονομικής καταστροφής. Η Λεονώρα πάλι, η κόρη, έχει μόλις βγει από ένα άσυλο ψυχασθενών -προφανώς αθεραπευτη.
Όμως... Όμως το χειμωνιάτικο χιόνι αρχίζει να λιώνει και μαζί με το Πάσχα και τον πρώτο κρίνο της άνοιξης έρχεται και η ελπίδα ότι όλα είναι δυνατόν να διοερθωθούν.
Στην αρχή του έργου ο συγγραφέας βάζει κάποιον να περιγράφει μια ηλιαχτίδα που πέφτει από μια χαραμάδα στο δωμάτιο: "Να που ο ήλιος ξαναγυρνά! ... Θεέ μου αυτός ο ατελείωτος χειμώνας! Θυμάμαι τότε το Νοέμβριο πως το τελευταίο φως χάθηκε πίσω από το στενό της μπιραρίας... Όμως τώρα μοιάζει σα να κουράστηκε πια η δυστυχία, σα να επιστρέφει πάλι η ειρήνη..."
Για μια χώρα -τη Σουηδία- που ζει μήνες ολόκληρους στα παγωμένα σκοτάδια του χειμώνα, ο ερχομός της λυτρωτικής άνοιξης, που σηματοδοτείται από τη γιορτή της Ανάστασης, έχει μία ξεχωριστή σημασία που ξεπερνά τον απλό συμβολισμό. Και παρόλο που ο Στρίντμεργκ θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους του ρεαλισμού, κατά τη γνώμη μου αυτό το "Πάσχα" μπορεί να ταξινομηθεί περισσότερο κοντά στη μεγάλη μόδα της εποχής που γράφτηκε: τον εξπρεσσιονισμό." *
Το 2005 η Λήδα Τασοπούλου ανέβασε το "Πάσχα" στο Αμφι-Θέατρο.
"Στο Πάσχα ο Στρίντμπεργκ έχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία."
"Κυρίως στη μορφή του Έλις, ενός νεαρού φιλολόγου, που ζει με τη μητέρα του και τη μνηστή του, κυριευμένος από τη χαρά της ζωής από τη μια, αλλά και από ένα πελώριο φόβο, που σκιάζει όλο το σπιτικό.
Γιατί ο πατέρας βρίσκεται στη φυλακή ως καταχραστής. Ο φόβος κατάσχεσης σπιτιού και επίπλων, αλλά κι όλοι οι άλλοι μαζί -ασθένειας, ανημπόριας, ανέχειας, μαυρίλας- προοσωποποιούνται στον Λίνκβιστ, ένα πιστωτή, που στοιχειώνει το έργο, για να εμφανιστεί με καταλυτικές επιπτώσεις στο τέλος.
Εν τω μεταξύ, μπαίνει στη ζωή τους μια νεαρή κοπέλα, η Ελεονώρα, φέρνοντας μαζί της ένα σπανιότατο, μοναδικό λουλούδι, ένα "κρίνο του Πάσχα", που φυτρώνει μόνο στην Ελβετία. Έρχεται σαν άγγελος, σαν το φως που θα διώξει το σκοτάδι..."
Όλο το έργο έχει να κάνει με το φως (α' πράξη), την απειλή του σκότους, στη β' πράξη, και την τελική επικράτηση του φωτός, στη γ' πράξη, με την ανέλπιστη τροπή που παίρνουν τα πράγματα." *
Τη Μ. Πέμπτη του 1901 το "Πάσχα" παρουσιάστηκε στη Στοκχόλμη. Εκεί ο συγγραφέας ερωτεύτηκε και μετά παντρεύτηκε την πρωταγωνίστρια, τη Χάριετ Μπόσε.
Απέκτησαν μαζί ένα παιδί και χώρισαν το 1904. *
διαβάστε:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η παράσταση δεν είναι φώτα, δεν είναι σκηνικό,
είναι οι άνθρωποι, εσείς κι εγώ.