Οι επιρροές του Πικάσο από τον πολιτισμό και την ιστορία της Ελλάδας

Η "Λυσιστράτη" του Πικάσο

Το 1934 κυκλοφορεί μια συλλεκτική έκδοση με τα χαρακτκά του Πικάσο για τη "Λυσιστράτη" του Αριστοφάνη, μια εικονόγραφηση "για τον Nεοϋορκέζο ουμανιστή Tζίλμπερτ Σελντς." *

Η "Λυσιστράτη" του Πικάσο

"Η σχεδόν παιδιάστικη απλότητα που έχουν τα σχέδιά του προδίδουν μια ευαισθησία και μια κατανόηση αυτής της ιστορίας γυναικείας χειραφέτησης σε μια πατριαρχική κοινωνία που δε συνάδει με την φήμη του Πικάσο ως μισογύνη. 

Η "Λυσιστράτη" από τον Πικάσο

Στα μοντερνιστικά σχέδιά του ο Πικάσο επιλέγει να αγνοήσει σχεδόν τον ανοιχτό ερωτισμό της Λυσιστράτης, απεικονίζει τους εραστές σε πόζες ρομαντικές, σχεδόν πατρικές, τον απεγνωσμένο εραστή ως μια θλιμένη ευγενική ψυχή και την επανένωση ανδρών και γυναικών σα μια γιορτή, χωρίς ιδιαίτερα στοιχεία ερωτισμού." *

Πάμπλο Πικάσο, 1908

"Αν και ο Πικάσο δεν επισκέφτηκε ποτέ την Ελλάδα, το έργο του είναι διαποτισμένο από τον αρχαίο μεσογειακό πολιτισμό, με τον οποίο ήρθε σε επαφή κατά την παραμονή του στην Ισπανία και στην Κυανή Ακτή.

Ο μεγάλος δημιουργός προσέγγισε για πρώτη φορά την αρχαία ελληνική τέχνη στις σχολές της Λα Κορούνια και της Βαρκελώνης, ζωγραφίζοντας σπουδές από εκμαγεία αρχαίων γλυπτών.οι αρχαιοελληνικές επιρροές εντάθηκαν ύστερα από το ταξίδι του στην Ιταλία, το 1917. Τα έργα του καλοκαιριού στο Biarritz (1918) είναι σκηνές από την παραλία, των οποίων το μέτρο και η αρμονία παραπέμπουν στη «Χρυσή Εποχή» του κλασικισμού.

Η "Λυσιστράτη" του Αριστοφάνη

Μετά τον πόλεμο, οι τακτικές επισκέψεις του στη Νότια Γαλλία υπήρξαν η αφορμή της μεταστροφής του προς θέματα του μεσογειακού κόσμου. Αυτή η «αναβίωση» του κλασικισμού στο έργο του Πικάσο είναι επίσης συνδεδεμένη με τις παραγγελίες χαρακτικών που εκτέλεσε για την εικονογράφηση βιβλίων, όπως οι «Μεταμορφώσεις» του Οβιδίου (1930) ή η «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη (1934).

Μετά το 1924, επηρεασμένος από την επαφή του με το σουρεαλισμό, άρχισε να απομακρύνεται από τον κλασικισμό, χωρίς όμως να δίνει τέλος στο διάλογο με την ελληνική αρχαιότητα, την οποία προσέγγιζε μέσα από μυθολογικά θέματα, με κυριότερο εκείνο του Μινώταυρου." *

Πίνακας του Πικάσο με θέμα το Μινώταυρο

"O Mινώταυρος, οι Kένταυροι, οι Mούσες, ο Πάνας, οι Σάτυροι, ο Διόνυσος, η Aφροδίτη, οι Mαινάδες κ.ά., ανιχνεύονται σχεδόν σ’ ολόκληρο το έργο του, ως αναφορά σ’ έναν πολιτισμό που φαίνεται να τον είχε σημαδέψει. 

Ο Πικάσο είναι ο εικονογράφος του πρώτου εξωφύλλου της σουρεαλιστικής επιθεώρησης «Minotaure» (1933) που εξέδιδε ο Eλληνας ιστορικός τέχνης και κριτικός Kριστιάν Zερβός, με τον μυθικό Mινώταυρο, μισό τέρας και μισό άνθρωπο, θέμα που τον απασχόλησε μέχρι το 1954, αφού θα κάνει και τους Mινώταυρους για τη σειρά Bολάρ.

"Ο αυλός του Πάνα" 1923, Πικάσο

H εμμονή του με την αρχαία τέχνη είχε να κάνει κυρίως με την επιθυμία του να εκφράσει απλές και αιώνιες αξίες μ’ έναν τρόπο πρωτότυπο, σύγχρονο και δυναμικό. Aκόμη, με κλασικά θέματα, ελεύθερα, παρμένα από τη μυθολογία, ο Πικάσο ενδιαφερόταν να εκφράσει τη σύγχρονή του πραγματικότητα, όπως τη συνελάμβανε υπό την πίεση της λύπης και του έρωτα, της αγωνίας και του φόβου, της δικαιοσύνης και της εξέγερσης.

O Πικάσο, όμως, δεν γοητεύτηκε μόνο από την αρχαία Eλλάδα και τον πολιτισμό της. Kαθώς υπήρξε σ’ όλη τη ζωή του πολιτικοποιημένος, ήταν σχεδόν πάντα κοντά στον ελληνικό λαό.

"Γυναικείο κεφάλι" - Πικάσο

Tα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’40 έδωσε το έργο του «Γυναικείο κεφάλι» (1939) στους Pοζέ και Tατιάνα Mιλιέξ που συγκέντρωναν χειρόγραφα και έργα τέχνης υπέρ του αγωνιζόμενου ελληνικού λαού, εναντίον του φασισμού και του ναζισμού. H πρώτη έκθεση έγινε στο Γαλλικό Iνστιτούτο, σε μια σημαδιακή στιγμή, το 1949, καθώς η χώρα δοκιμαζόταν από τον εμφύλιο. Σήμερα το έργο αυτό ανήκει στην Eθνική Πινακοθήκη.

Το διάσημο σκίτσο του Πικάσο,
"Ο άνθρωπος με το γαρύφαλο",
που στην άκρη του μένει ανοιχτό.
Οταν τον ρώτησαν για δεν το έκλεισε, απάντησε:
«Εναν τόσο μεγάλο άνθρωπο
δεν μπορείς να τον κλείσεις σε ένα πορτρέτο»...

Eπίσης, τους πρώτους μήνες του 1952 έστειλε το περίφημο σκίτσο του «O άνθρωπος με το γαρύφαλλο» –ένα σκίτσο που έκανε τον γύρο του κόσμου– εκφράζοντας έτσι τη συμπαράστασή του στον καταδικασμένο σε θάνατο Nίκο Mπελογιάννη και τους συγκρατουμένους του." *

διαβάστε:

Η Λυσιστράτη του Πικάσο

Ο Πικάσο και η Ελλάδα

Η Ελλάδα στα έργα του Πικάσο