Νίκος Καζαντζάκης - Βούδας

Δείτε όλα τα θεατρικά έργα του Νίκου Καζαντζάκη εδώ.

«Ένα απ' τα καθοριστικά στάδια απ' τα οποία πέρασε ο σχηματισμός της προσωπικότητας του Νίκου Καζαντζάκη ήταν αυτό του βουδισμού. Σ' αυτό βρίσκεται γύρω στο 1922, όταν απογοητευμένος από την ελληνική πραγματικότητα και πικραμένος
[...] ζει στη Βιέννη και το Βερολίνο. Εκεί πρωτογράφτηκε το έργο το 1922, με πρωτότυπο τίτλο "Γιαγκ-Τσε", όταν ήταν βυθισμένος στο μηδενισμό. Η αρχικά έμμετρη γραφή του σε 3.000 στίχους γίνεται πρόζα το 1932, διορθώνεται για άλλη μια φορά το 1940 στην Αίγινα και παίρνει την οριστική μορφή του στο τέλος της ζωής του.
»Ο κόσμος μέσ' απ' αυτό προβάλλεται σαν προϊόν των αισθήσεων, χωρίς αντικειμενική υπόσταση. Έτσι ο απόλυτος υποκειμενισμός που δίνεται απ' αυτό γίνεται το αντίβαρο στην εξωτερική δυστυχία, προσφέροντας στο άτομο την απόλυτη συνειδησιακή του ελευθερία. Όλο λοιπόν το έργο δεν είναι παρά μια διερεύνηση πάνω στο γνωστό μοτίβο: η ελευθερία υπάρχει πέρα από το φόβο και την ελπίδα.»

(Από το άρθρο του Θόδωρου Γραμματά «Ξαναδιαβάζοντας το έργο του Νίκου Καζαντζάκη») *

Υπόθεση:

"Το έργο εκτυλίσσεται σ' ένα χωριό στην Κίνα, κοντά στον ποταμό Γιανγκ-Τσε. Εμφανίζεται πρώτα ο Ποιητής και περιγράφει στο κοινό τον κόσμο που θα δημιουργήσει. Αμέσως μετά, τη θέση του παίρνει ο Μάγος, που μιλά για την Κίνα των οραμάτων του αλλά και για την οδυνηρή πραγματικότητα. Σιγά-σιγά, τα θεατρικά πρόσωπα μαζεύονται στη σκηνή, γύρω από το άγαλμα του Βούδα.

Έρχεται η είδηση ότι νικήθηκε ο στρατός του Νέου Τσανγκ, γιου του άρχοντα. Ο λαός (αλλά και ο άρχοντας) χαίρεται· δεν συμπαθεί τον Νέο Τσανγκ, ούτε την αδερφή του τη Μέι-Λιγκ, επειδή έχουν απομακρυνθεί από την παράδοση των προγόνων και εισάγουν δυτικούς νεωτερισμούς. Ο άρχοντας απευθύνεται στο λαό και ύστερα όλοι έχουν ένα όραμα του Βούδα να συνομιλεί με τους μαθητές του.

Φτάνει ο Νέος Τσανγκ και, εξοργισμένος από την εικόνα του λαού, λογομαχεί με τον πατέρα του και διεκδικεί την εξουσία. Ο Γερο-Τσανγκ αρνείται και τον καταριέται. Η είδηση ότι τα νερά του ποταμού ανεβαίνουν και ήδη καταστρέφουν τα γύρω χωριά προκαλεί αναστάτωση. Ο Νέος Τσανγκ και η Μέι-Λιγκ προσπαθούν να πείσουν τους χωρικούς να κατασκευάσουν φράγματα, όμως εκείνοι θεωρούν την καταστροφή ως τιμωρία για την απομάκρυνση από την παράδοση και περιμένουν τη βοήθεια των προγόνων. Το ίδιο και ο άρχοντας που μαχαιρώνει το γιο του, προκειμένου να κατευνάσει την οργή των προγόνων και του ποταμού.

Ο Νίκος Καζαντζάκης
στο Γκόττεσγκάμπ το 1929

Ωστόσο, η καταστροφή εξακολουθεί. Ο Γερο-Τσανγκ φυγαδεύει τον εγγονό του, φορεί την επίσημη στολή του και ετοιμάζεται να πεθάνει. Η Λι-Λιάγκ, χήρα του σκοτωμένου, αυτοκτονεί και ο άρχοντας αρχίζει να αμφισβητεί την αναγκαιότητα της θυσίας. Ο Μάγος δίνει ένα ακόμη όραμα με τον Βούδα στον άρχοντα και στο λαό, αλλά μόλις τελειώνει η ψευδαίσθηση, έρχονται κι άλλες ειδήσεις για μεγαλύτερες καταστροφές.

Η Μέι-Λιγκ κατηγορεί τον πατέρα της και προσπαθεί να ενισχύσει το φράγμα, χωρίς αποτέλεσμα. Ο λαός τώρα ζητά να θυσιαστεί και η Μέι-Λιγκ. Ο άρχοντας στην αρχή αρνείται, όμως βλέπει ότι ο εγγονός του δεν φυγαδεύτηκε τελικά. Η Μέι-Λιγκ οδεύει προς τη θυσία και ο Μάγος προσφέρει το τελευταίο όραμα. Ο θάνατος της κοπέλας αποδεικνύεται μάταιος· τα νερά πλημμυρίζουν το χωριό και τις τελευταίες του στιγμές ο άρχοντας καταλαβαίνει το φοβερό μυστικό, ότι ο Βούδας και ο ποταμός είναι ένα." *

διαβάστε:
Ο θεατρικός Νίκος Καζαντζάκης
Νίκου Καζαντζάκη θέατρο
Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη